PHÂN TÍCH BÁT CHI THÁNH ĐẠO-ANALYSIS OF THE EIGHTFOLD PATH

PHÂN TÍCH BÁT CHI THÁNH ĐẠO

– Này các tỳ-khưu, Ta sẽ giảng và phân tích Bát Chi Thánh Đạo này. Hãy lắng nghe và khéo tác ý. Ta sẽ giảng.

– Thưa vâng, bạch Thế Tôn.

Các tỳ-khưu ấy vâng đáp Thế Tôn. Thế Tôn nói như sau:

– Này các tỳ-khưu, thế nào là Bát Chi Thánh Đạo? Tức là chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh tinh tấn, chánh niệm, chánh định.

Và này các tỳ-khưu, thế nào là chánh kiến? Chính là trí về khổ, trí về khổ tập, trí về khổ diệt, trí về con đường đưa đến khổ diệt. Đây gọi là chánh kiến.

Và này các tỳ-khưu, thế nào là chánh tư duy? Chính là xuất ly tư duy, vô sân tư duy, vô hại tư duy. Đây gọi là chánh tư duy.

Và này các tỳ-khưu, thế nào là chánh ngữ? Chính là từ bỏ nói láo, từ bỏ nói hai lưỡi, từ bỏ nói lời thô ác, từ bỏ nói lời phù phiếm. Đây gọi là chánh ngữ.

Và này các tỳ-khưu, thế nào là chánh nghiệp? Chính là từ bỏ sát sinh, từ bỏ lấy của không cho, từ bỏ phi phạm hạnh. Đây gọi là chánh nghiệp.

Và này các tỳ-khưu, thế nào là chánh mạng? Ở đây, vị thánh đệ tử đoạn trừ tà mạng, nuôi sống với chánh mạng. Đây gọi là chánh mạng.

Và này các tỳ-khưu, thế nào là chánh tinh tấn? Ở đây, này các tỳ-khưu, tỳ-khưu với mục đích khiến cho các ác, bất thiện pháp từ trước chưa sinh không cho sinh khởi, khởi lên ý muốn, cố gắng, tinh tấn, sách tấn, trì tâm; với mục đích khiến cho các ác, bất thiện pháp đã sinh được trừ diệt, khởi lên ý muốn, cố gắng, tinh tấn, sách tấn, trì tâm; với mục đích khiến cho các thiện pháp từ trước chưa sinh nay được sinh khởi, khởi lên ý muốn, cố gắng, tinh tấn, sách tấn, trì tâm; với mục đích khiến cho các thiện pháp đã được sinh có thể duy trì, không có lu mờ, được tăng trưởng, được quảng đại, được tu tập, được viên mãn, khởi lên ý muốn, cố gắng, tinh tấn, sách tấn, trì tâm. Đây gọi là chánh tinh tấn.

Và này các tỳ-khưu, thế nào là chánh niệm? Ở đây, này các tỳ-khưu, tỳ-khưu sống quán thân như thân, nhiệt tâm, tỉnh giác, niệm, chế ngự tham ưu ở đời; sống quán thọ như các thọ, nhiệt tâm, tỉnh giác, niệm, chế ngự tham ưu ở đời; sống quán tâm như tâm, nhiệt tâm, tỉnh giác, niệm, chế ngự tham ưu ở đời; sống quán pháp như các pháp, nhiệt tâm, tỉnh giác, niệm, chế ngự tham ưu ở đời. Đây gọi là chánh niệm.

Và này các tỳ-khưu, thế nào là chánh định? Ở đây, này các tỳ-khưu, tỳ-khưu ly dục, ly pháp bất thiện, chứng và trú thiền thứ nhất, một trạng thái hỷ lạc do ly dục sinh, có tầm, có tứ. Làm cho tịnh chỉ tầm và tứ, chứng và trú thiền thứ hai, một trạng thái hỷ lạc do định sinh, không tầm, không tứ, nội tĩnh, nhất tâm. Vị ấy ly hỷ trú xả, niệm, tỉnh giác, thân cảm sự lạc thọ mà các bậc thánh gọi là xả niệm lạc trú, chứng và trú thiền thứ ba. Xả lạc, xả khổ, diệt hỷ ưu đã cảm thọ trước, chứng và trú thiền thứ tư, không khổ không lạc, xả niệm thanh tịnh. Đây gọi là chánh định.

(SN 45:8- Saṃyutta Nikāya (Tương ưng bộ T5, Thiên Đại Phẩm-Ch1-45 Tương ưng đạo-8 phân tích))

(Những Lời Phật Dạy-TK Bodhi –Binh Anson dịch)

ANALYSIS OF THE EIGHTFOLD PATH

"Monks, I will teach you the Noble Eightfold Path, and I will analyze it for you. Listen and attend closely; I will speak."

"Yes, venerable sir," those monks replied. The Blessed One said this:

"And what, monks, is the Noble Eightfold Path? Right view, right intention, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right concentration.

"And what, monks, is right view? Knowledge of suffering, knowledge of the origin of suffering, knowledge of the cessation of suffering, knowledge of the way leading to the cessation of suffering: this is called right view.

"And what, monks, is right intention? Intention of renunciation, intention of non-ill will, intention of harmlessness: this is called right intention.

"And what, monks, is right speech? Abstinence from false speech, abstinence from malicious speech, abstinence from harsh speech, abstinence from idle chatter: this is called right speech.

"And what, monks, is right action? Abstinence from the destruction of life, abstinence from taking what is not given, abstinence from sexual misconduct: this is called right action.

"And what, monks, is right livelihood? Here a noble disciple, having abandoned a wrong mode of livelihood, earns his living by a right livelihood: this is called right livelihood.

"And what, monks, is right effort? Here, monks, a monk generates desire for the nonarising of unarisen evil unwholesome states; he makes an effort, arouses energy, applies his mind, and strives. He generates desire for the abandoning of arisen evil unwholesome states.... He generates desire for the arising of unarisen wholesome states.... He generates desire for the continuation of arisen wholesome states, for their nondecline, increase, expansion, and fulfillment by development; he makes an effort, arouses energy, applies his mind, and strives. This is called right effort.

"And what, monks is right mindfulness? Here, monks, a monk dwells contemplating the body in the body, ardent, clearly comprehending, mindful, having removed longing and dejection in regard to the world. He dwells contemplating feelings in feelings, ardent, clearly comprehending, mindful, having removed longing and dejection in regard to the world. He dwells contemplating mind in mind, ardent, clearly comprehending, mindful, having removed longing and dejection in regard to the world. He dwells contemplating phenomena in phenomena, ardent, clearly comprehending, mindful, having removed longing and dejection in regard to the world. This is called right mindfulness.

"And what, monks, is right concentration? Here, monks, secluded from sensual pleasures, secluded from unwholesome states, a monk enters and dwells in the first jhana, which is accompanied by thought and examination, with rapture and happiness born of seclusion. With the subsiding of thought and examination, he enters and dwells in the second jhana, which has internal confidence and unification of mind, is without thought and examination, and has rapture and happiness born of concentration. With the fading away as well of rapture, he dwells equanimous and, mindful and clearly comprehending, he experiences happiness with the body; he enters and dwells in the third jhana of which the noble ones declare: 'He is equanimous, mindful, one who dwells happily.' With the abandoning of pleasure and pain, and with the previous passing away of joy and dejection, he enters and dwells in the fourth jhana, which is neither painful nor pleasant and includes the purification of mindfulness by equanimity. This is called right concentration."

(SN 45:8; V 8-10)